4 ví dụ về du lịch bền vững nhằm xây dựng các khu vực phát triển bền vững thông qua du lịch

2025/05/20

Trên toàn thế giới, khi các tác động tiêu cực như phá hủy thiên nhiên do du lịch, mất mát văn hóa địa phương và lượng lớn khí thải CO2 ngày càng trở nên rõ ràng, thì giờ đây “Du lịch bền vững (du lịch có khả năng duy trì lâu dài)” là khái niệm đang nhận được sự quan tâm.

Du lịch bền vững là cách tiếp cận du lịch mà không làm tổn hại đến tính bền vững của thiên nhiên, văn hóa, kinh tế và xã hội của vùng miền thông qua hoạt động du lịch,mà ngược lại, hướng đến việc bảo vệ và hỗ trợ những giá trị đó.。

Tổ chức Du lịch Thế giới Liên Hợp Quốc (UNWTO) định nghĩa du lịch bền vững như sau.

“Du lịch bền vững là loại hình du lịch đáp ứng nhu cầu của khách du lịch, ngành công nghiệp, môi trường và cộng đồng tiếp nhận khách, đồng thời xem xét kỹ lưỡng các tác động kinh tế, xã hội và môi trường hiện tại cũng như trong tương lai.”

Khái niệm này vượt xa hình ảnh đơn thuần là “du lịch thân thiện với môi trường”, nó còn hướng tới việc tái cấu trúc mối quan hệ giữa cộng đồng địa phương và du khách, và hiện đang trở thành một trong những chủ đề trọng tâm trong chính sách du lịch toàn cầu, nhu cầu của du khách và chiến lược doanh nghiệp.

Bài viết này sẽ hệ thống trình bày định nghĩa, những thách thức và triển vọng của du lịch bền vững, đồng thời giới thiệu các ví dụ thực tiễn cả trong và ngoài nước.

4 ví dụ thực tế về du lịch bền vững

Du lịch bền vững không chỉ là một ý tưởng mà đã được thực hiện dưới nhiều hình thức khác nhau trong và ngoài nước Nhật Bản. Ở đây, chúng tôi sẽ giới thiệu 4 ví dụ thúc đẩy du lịch bền vững với sự tham gia của toàn bộ cộng đồng địa phương.

Ví dụ ① Thị trấn Minakami, tỉnh Gunma: “Du lịch sinh thái trải nghiệm” tận dụng thiên nhiên và văn hóa

Thị trấn Minakami, tỉnh Gunma là kho tài nguyên thiên nhiên với khoảng 90% diện tích là rừng.Ngoài các trải nghiệm ngoài trời như rafting và trekking, còn có các chương trình giải thích thiên nhiên và giới thiệu văn hóa Satoyama do hướng dẫn viên địa phương tổ chức,du lịch ở đây nhấn mạnh việc tạo dựng “học hỏi và kết nối” chứ không chỉ đơn thuần là tham quan.

◆ Rafting xuôi sông Tone

※Nguồn: Công viên Sinh thái UNESCO Minakami

Thị trấn Minakami,đã được đăng ký là “Công viên Sinh thái UNESCO” vào năm 2017 và được chọn là “Thành phố Tương lai SDGs” vào năm 2019,và nhận được sự đánh giá cao trong và ngoài nước về du lịch bền vững và xây dựng cộng đồng địa phương.

Tham khảo:Công viên Sinh thái UNESCO Minakami

Ví dụ ② Thành phố Hannō, tỉnh Saitama: “Mô hình du lịch Satoyama” hợp tác giữa chính quyền và tư nhân

Thành phố Hannō, nằm ở vị trí thuận lợi cách Tokyo khoảng 1 giờ tàu, có môi trường rừng phong phú và được Bộ Môi trường chỉ định là“Khu vực mẫu để thúc đẩy du lịch sinh thái”đồng thời cũng tập trung vào phát triển du lịch bền vững dựa trên các nguồn lực địa phương.

Có các hoạt động như liệu pháp rừng, trải nghiệm chặt củi và các hoạt động sử dụng gỗ thưa rừng,du khách có thể tận hưởng giá trị của vùng nông thôn núi đồi và đồng thời góp phần vào nền kinh tế tuần hoàn của khu vực.

◆ Tour du lịch sinh thái quanh núi Tenranzan

※Nguồn: Du lịch sinh thái và tour sinh thái thành phố Hannō

Phối hợp với các nhà nghỉ địa phương và tổ chức phi lợi nhuận,đã phát triển các cơ sở lưu trú tận dụng các trường học bỏ hoang,hướng tới kích hoạt bền vững cộng đồng địa phương và tạo việc làm.

Tham khảo:Du lịch sinh thái và tour sinh thái thành phố Hannō

Ví dụ ③ Thị trấn Kamiyama, tỉnh Tokushima: tái thiết vùng miền và hành trình du lịch bằng nghệ thuật và công nghệ thông tin

Tại thị trấn Kamiyama, nằm trong khu vực miền núi của Shikoku,đang phát triển một mô hình du lịch bền vững độc đáo kết hợp nghệ thuật, công nghệ thông tin và phát triển địa phương.

Dẫn dắt bởi tổ chức phi lợi nhuận Green Valley,chương trình “Đô thị hóa sáng tạo giảm dân số”đang thúc đẩyviệc thu hút các văn phòng vệ tinh của doanh nghiệp và các chương trình lưu trú dành cho nghệ sĩ,tạo ra luồng người và kinh tế mới trong khu vực.

◆ Chương trình Lưu trú Nghệ sĩ Kamiyama

※Nguồn: Điểm chính dự án Kamiyama, Tokushima Shikoku

Du khách có thể tìm thấy cách tham gia như “dân số quan hệ” không chỉ nhất thời thông qua giao lưu với người dân địa phương và trải nghiệm vùng nông thôn núi đồi, đóng góp trực tiếp vào xây dựng cộng đồng bền vững.

Sáng kiến này được Cục du lịch cùng nhiều phương tiện truyền thôngđánh giá là “mô hình mới của du lịch bền vững”và được đưa tin.

Tham khảo:Điểm chính dự án Kamiyama, Tokushima Shikoku (Tài liệu Bộ Nội vụ)

Ví dụ ④ Jokkmokk, Thụy Điển: du lịch sinh thái đồng sinh với các dân tộc bản địa

Jokkmokk, nằm ở Bắc Thụy Điển trong vùng Bắc Cực, là khu vực nơi cuộc sống của người dân bản địa Sami hòa hợp với thiên nhiên. Du khách có thể trải nghiệm văn hóa Sami và bảo vệ môi trường thông qua quan sát cực quang và trải nghiệm chăn thả tuần lộc,hiểu rõ hơn về văn hóa Sami và tư tưởng bảo vệ môi trường.

◆ Chợ mùa đông Jokkmokk

※Nguồn: Jokkmokk - Lapland Thụy Điển

Chính phủ Thụy Điển và cơ quan du lịch coi những sáng kiến này là “mô hình tiêu biểu của du lịch bền vững” và tại địa phương đãthiết lập các hướng dẫn du lịch dựa trên tôn trọng văn hóa và bảo tồn thiên nhiên.Khu vực này kết hợp giữa bảo tồn văn hóa qua du lịch và giáo dục môi trường,có thể nói là điểm tiên phong cho “du lịch cùng tồn tại” ở châu Âu.

Tham khảo:Jokkmokk – Lapland Thụy Điển

Du lịch bền vững không chỉ là một loại hình du lịch đơn thuần,mà còn là thực hành tạo ra mối quan hệ bền vững trong đó cộng đồng địa phương, môi trường tự nhiên và du khách cùng hưởng giá trị.Các ví dụ được giới thiệu cho thấy dù quy mô hay vị trí khác nhau, triết lý này đều được thể hiện qua nhiều phương pháp đa dạng.

Những sáng kiến này có vẻ như là các hoạt động địa phương riêng biệt dựa trên các bối cảnh khác nhau,nhưng thực chất đều chia sẻ cùng một tư tưởng và khuôn khổ quốc tế chung.Phần tiếp theo sẽ giải thích chi tiết về định nghĩa, bối cảnh và các thuật ngữ liên quan đến du lịch bền vững.

Du lịch bền vững là “xây dựng vùng miền bền vững thông qua du lịch”

Du lịch bền vững là“du lịch được thực hiện theo cách không làm tổn hại mà thay vào đó bảo tồn và hỗ trợ tính bền vững của thiên nhiên, văn hóa, kinh tế và xã hội địa phương.”là như vậy.

Trên phạm vi quốc tế, Tổ chức Du lịch Thế giới Liên Hiệp Quốc (UNWTO) định nghĩa như sau.

◆ Định nghĩa về Du lịch bền vững

Triết lý này không chỉ đơn thuần có nghĩa là “du lịch thân thiện với môi trường”,mà hướng tới tái thiết toàn diện ngành du lịch dựa trên trụ cột “tính bền vững”.Đây là mục tiêu hướng tới.

◆ Cơ cấu cơ bản của du lịch bền vững

Lý do khiến quan điểm này nhận được sự chú ý quốc tế là do sự nổi lên của các mặt tiêu cực đi kèm với sự phát triển nhanh chóng của ngành du lịch.。

Chẳng hạn như việc dân cư bị ảnh hưởng do tình trạng quá tải du lịch (over-tourism) tại các điểm đến, thương mại hóa quá mức môi trường tự nhiên và văn hóa địa phương, hay sự gia tăng mâu thuẫn do ô nhiễm du lịch đã trở thành vấn đề tại nhiều nơi trên thế giới.

Trong bối cảnh đó, có xu hướng xem xét lại du lịch như một phương tiện giúp giải quyết các vấn đề địa phương và tạo ra giá trị.

Trong Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDGs) được Liên Hợp Quốc thông qua năm 2015, "thúc đẩy du lịch bền vững" cũng được đề cập rõ ràng,du lịch bền vững không chỉ là một nguyên tắc mà còn dần được quốc tế công nhận là mô hình thực tiễn cụ thể cần tích hợp vào chính sách du lịch và quản lý địa phương.

Du lịch bền vững cũng đang phát triển mạnh mẽ tại Nhật Bản

Du lịch bền vững đặc biệt liên quan mật thiết đến các mục tiêu sau trong SDGs.

◆ Các mục tiêu SDGs liên quan mật thiết đến du lịch bền vững

Trên bình diện quốc tế,UNWTO và GSTC (Hội đồng Du lịch Bền vững Toàn cầu) đã xây dựng các hướng dẫn và chỉ số đánh giá du lịch bền vững,và việc áp dụng đã được triển khai ở nhiều quốc gia và khu vực, đặc biệt là tại châu Âu.

Các hệ thống đánh giá và chứng nhận điểm đến dựa trên tính bền vững cũng đang được mở rộng, ảnh hưởng đến chính sách, hoạt động kinh doanh và hành vi của du khách.

Tại Nhật Bản,Cơ quan Du lịch đã thúc đẩy dự án mô hình "Nâng cao nội dung du lịch bền vững" từ năm 2021và việc xây dựng khuôn khổ ở cấp quốc gia đang được đẩy mạnh.

Ngoài ra, các chính quyền địa phương cũng như"Tổ chức phát triển khu vực du lịch (DMO)"đang triển khai tích cực các biện pháp nhằm bảo tồn nguồn lực địa phương đồng thời thúc đẩy du lịch, giúp các hoạt động thực tiễn ngày càng lan rộng trong nước.

Sự khác biệt với 5 loại “du lịch” thường được nhắc đến

Gần đây, các hình thức du lịch mới gọi là “Du lịch 〇〇” liên tiếp ra đời. Điều này bắt nguồn từ sự thay đổi giá trị của du khách, nhu cầu xã hội đa dạng hơn và ý thức ngày càng tăng về tác động của du lịch đến cộng đồng địa phương và môi trường.

Trong số các phong cách du lịch đa dạng đó,du lịch bền vững là một khái niệm tổng thể hoạt động như "khái niệm cấp cao" cho các phong cách du lịch khácvà có nhiều điểm trùng lặp với các loại hình du lịch khác.

Dưới đây là tổng hợp 5 phong cách du lịch chính dễ bị nhầm lẫn với du lịch bền vững, xin mời bạn tham khảo.

◆ 5 phong cách du lịch dễ nhầm lẫn với du lịch bền vững

Như vậy, du lịch sinh thái và du lịch có trách nhiệm,là những thực hành tập trung vào từng chủ đề riêng biệt trong lý tưởng của du lịch bền vững.Có thể coi là như vậy.

Mặt khác,Quá tải du lịch là "đề xuất vấn đề"và du lịch bền vững được định vị là biện pháp và hướng đi để giải quyết.

Ngoài ra, du lịch đại chúng và du lịch không rào cản,"du lịch không loại trừ ai"theo quan điểm này,là khái niệm bổ sung quan trọng đảm bảo sự bao hàm xã hội (tính bao gồm) trong du lịch bền vững.có thể nói.

Tiếp theo, chúng tôi sẽ giải thích chi tiết về những thách thức gặp phải khi thực thi du lịch bền vững tại thực địa.

3 thách thức trong du lịch bền vững và các nỗ lực hướng tới giải pháp

Du lịch bền vững thu hút sự chú ý như một hình thức du lịch lý tưởng nhằm cân bằng xã hội địa phương, môi trường và kinh tế, nhưng việc tạo ra "cơ chế vận hành khả thi" để hiện thực hóa lý tưởng này không hề đơn giản, và thực tế tại hiện trường du lịch gặp phải nhiều mâu thuẫn và rào cản.

Dưới đây, chúng tôi sẽ giới thiệu ba thách thức điển hình của du lịch bền vững được quan sát tại thực địa.

Thách thức ① Khó khăn trong việc cân bằng tính kinh tế

Trong khi du lịch bền vững hấp dẫn như một lý tưởng,thực tế thực hiện thường đòi hỏi chi phí và công sức bổ sung không ít.

Đặc biệt trong ngành du lịch cần lợi nhuận ngắn hạn, gánh nặng về quản lý thường trở thành rào cản lớn.

◆ Các nguyên nhân gây áp lực lợi nhuận

Như vậy,Làm thế nào để cân bằng giữa tính bền vững và hiệu quả kinh doanhlà một sự tiến thoái lưỡng nan nghiêm trọng đối với nhiều điểm du lịch.

Cân bằng giữa kinh tế và bền vững không dễ dàng, nhưng một số vùng và doanh nghiệpđang tìm kiếm các giải pháp có hiệu quả thông qua sự sáng tạo và nỗ lực.

◆ Những sáng kiến cân bằng giá trị và hiệu quả

Những nỗ lực như vậy vẫn còn hạn chế ở một số nơi,có xu hướng thay đổi tư duy từ "bền vững = tăng chi phí" sang "bền vững = điểm khác biệt"mà sẽ trở nên cần thiết cho quản lý du lịch bền vững trong tương lai.

Thách thức ② Khoảng cách giữa nhận thức và hành vi của du khách

Việc xây dựng điểm du lịch bền vững đòi hỏi sự hiểu biết và hợp tác của chính du khách. Tuy nhiên, thực tế là,tâm lý người tiêu dùng như "biết là tốt nhưng không cố ý lựa chọn" vẫn rất phổ biếnvà nhiều trường hợp lý tưởng không được chuyển thành hành động.

◆ Nguyên nhân khiến hành vi người tiêu dùng không gắn kết

Trong tình hình này, ngay cả khi doanh nghiệp và địa phương thực hiện các nỗ lực bền vững thì nếu du khách không lựa chọn cũng không thể thành công. Do đó,cần thúc đẩy "nhận thức" và "hành động" của du kháchsẽ trở nên cần thiết.

Để thúc đẩy thay đổi hành vi của du khách,cần có các biện pháp truyền đạt rõ ràng "tại sao nên chọn chuyến đi này" và "giá trị của nó là gì".。

Du khách không chỉ đơn thuần là người tiêu thụ du lịch,mà còn cảm thấy mình là "chủ thể" đóng góp vào cộng đồng và môi trường.Là rất cần thiết.

◆ Những biện pháp chuyển cảm thông thành hành động

Những biện pháp như vậyđào tạo hình ảnh du khách mới chọn lựa không phải vì "rẻ" hay "tiện lợi" mà vì "có ý nghĩa" và "gây được sự đồng cảm".Điều này dẫn đến sự hình thành một hình mẫu du khách mới.

Thách thức ③ Sự yếu kém của cơ chế hỗ trợ các nỗ lực

Dù lý tưởng về du lịch bền vững có tốt đến đâu, nếu thiếu cơ chế và nhân lực hỗ trợ thì việc thực hiện lâu dài sẽ gặp khó khăn. Ở nhiều vùng miền,các vấn đề cấu trúc như chưa hoàn thiện thiết kế hệ thống và tổ chức, thiếu nhân lực đang là rào cản.。

◆ Vấn đề do thiếu cơ chế

Như vậy, nếu nền tảng kết nối lý tưởng với thực tế còn yếu, những nỗ lực quý giá cũng chỉ là tạm thời. Do đó, việc xây dựng cơ sở để thực hiện du lịch bền vững một cách bền vững là cấp thiết.

Để biến lý tưởng thành "cơ chế",cần các giải pháp như hệ thống và tiêu chí đánh giá hoạt động tại hiện trường, đào tạo nhân lực, và cơ chế phối hợp.Những biện pháp như vậy là cần thiết.

◆ Biện pháp hỗ trợ lý tưởng

Bằng cách phát triển cơ sở hạ tầng như vậy, lý tưởng không còn là điều viển vông mà bắt đầu hoạt động như một chiến lược du lịch dựa trên thực tế. Biến du lịch bền vững thành "cơ chế có thể duy trì" là điều cần thiết để lý tưởng được củng cố.

Du lịch bền vững gặp phải những thách thức kể trên, nhưng từng địa phương đã bắt đầu áp dụng các biện pháp cụ thể và cải tiến. Tiếp theo, chúng ta sẽ giải thích cách thức du lịch bền vững sẽ phát triển trong tương lai.

Triển vọng tương lai của du lịch bền vững

Trên bình diện quốc tế, tầm quan trọng của sự bền vững trong ngành du lịch đang ngày càng tăng.

Tổ chức Du lịch Thế giới Liên Hiệp Quốc (UNWTO) đãxây dựng các hướng dẫn và phương pháp quản lý phát triển du lịch bền vữngvà khuyến khích cân bằng các khía cạnh môi trường, kinh tế và xã hội - văn hóa trong ngành du lịch.

Tham khảo:Phát triển bền vững（Du lịch Liên Hợp Quốc）

Như đã đề cập ở trên, tại Nhật Bản, Cục Du lịch cũngđang thúc đẩy dự án mô hình “Nâng cao chất lượng nội dung du lịch bền vững”nhằm cân bằng giữa bảo tồn tài nguyên địa phương và thúc đẩy du lịch. Đồng thời, các chính quyền địa phương và tổ chức phát triển khu du lịch (DMO) trên toàn quốc cũng đang tiến hành các biện pháp hướng tới du lịch bền vững.

Trong tương lai,mô hình du lịch “đồng sáng tạo” nơi điểm đến, doanh nghiệp và du khách hợp tác cùng nhau sẽ trở nên quan trọngvà việc xây dựng các điểm du lịch bền vững thông qua hợp tác với người dân địa phương và thay đổi nhận thức của khách du lịch được yêu cầu.

Tóm tắt

Du lịch bền vững bắt đầu từ các hoạt động của một số vùng và doanh nghiệp tiên tiến, và nayđang chuyển sang tiêu chuẩn mới được toàn bộ ngành du lịch yêu cầuđang dần được áp dụng.

Như các ví dụ được giới thiệu trong bài viết này, đã có nhiều trường hợp thực tiễn đa dạng trong và ngoài Nhật Bản, thể hiện khả năng phát triển vùng miền thông qua du lịch.

Du lịch bền vững đang tiến hóa từ lý tưởng sang thực tiễn. Trong tương lai,việc hoàn thiện các hệ thống thể chế cùng với đổi mới nhận thức và hợp tác của tất cả các bên liên quan là điều không thể thiếu.Để hiện thực hóa du lịch bền vững, mỗi cá nhân, bao gồm cả người tiêu dùng, cần chủ động hành động.

Trước tiên, yêu cầu tài liệu đơn giản.

Chúng tôi sẽ giới thiệu các chức năng và quy trình triển khai của Uniwave.

Yêu cầu tài liệu